Những món xôi Việt Nam vừa nghe tên đã thấy thèm

Có rất nhiều món xôi Việt Nam ngon và nổi tiếng được yêu thích, trong đó phải kể đến xôi ngũ sắc, xôi xéo, xôi chim, xôi vò, xôi xiêm, xôi trứng kiến,… vừa ngon lại còn rất bổ dưỡng.

Những món xôi Việt Nam là đặc sản ngon nức tiếng

1. Xôi ngũ sắc

Xôi ngũ sắc là đặc sản của người dân các tỉnh Tây Bắc, nổi tiếng nhất là ở Yên Bái, Hà Giang, Sơn La,… Món xôi Việt Nam này là đặc sản của đồng bào các dân Tộc Thái, Tày, Mông,… không chỉ ngon mà còn mang nhiều ý nghĩa trong văn hóa của người dân bản địa.   

Món xôi ngũ sắc được chế biến từ loại nếp cái hoa vàng hoặc nếp Tú Lệ thơm ngon và nhuộm màu từ nguyên liệu tự nhiên, chủ yếu là các loại lá cây rừng, tạo nên món xôi bắt mắt, tượng trưng cho ngũ hành trong phong thủy. 5 màu xôi cơ bản nhất của người dân Tây Bắc là trắng, xanh, đỏ, tím, vàng rất đẹp.   

Màu trắng của món xôi này là màu tự nhiên của nếp. Trong khi đó, màu đỏ từ quả gấc, màu xanh từ lá cơm xôi xanh, màu vàng từ củ nghệ, màu tím từ các loại lá rừng. Tất cả đều là nguyên liệu tự nhiên, sạch sẽ nhằm đảm bảo cho ra đời món xôi ngon và hấp dẫn.   

Theo quan niệm của người dân Tây Bắc, xôi ngũ sắc mang lại nhiều may mắn và tốt lành. Vì thế, món xôi này được sử dụng rất nhiều trong các dịp sinh hoạt cộng đồng, lễ Tết và chiêu đãi du khách bốn phương. Ngoài ra, người dân cũng thường nấu xôi để mang theo ăn khi đi làm đồng vì xôi vừa no, lại ngon. 

2. Xôi chim 

Trong các món xôi nổi tiếng ở Việt Nam thì xôi chim cũng là món xôi ngon, được nấu kỳ công. Xôi chim phổ biến ở các tỉnh Hà Nội, Hà Nam, Ninh Bình,…chủ yếu nấu từ nếp ngon và thịt của các loại chim cuốc, chim sẻ, chim bồ câu, cho ra đời món ngon đặc biệt và giàu dưỡng chất.  

Tương tự như những món xôi Việt Nam khác, gạo nếp sẽ là loại ngon, được đồ chín cẩn thận. Sau đó mới đến bước chế biến thịt chim. Thông thường, người ta sẻ băm nhỏ thịt chim, ướp đầy đủ gia vị và trộn đều vào nếp, giúp cho món xôi đậm đà hương vị hơn.   

Xôi chim muốn ăn ngon cần phải cho thêm hành phi hoặc lòng mề xào vào cùng. Mùi thơm phức của hành phi, vị ngọt đậm đà của thịt chim và vị dẻo thơm của xôi nếp tạo nên một món ngon hấp dẫn, khó cưỡng. 

3. Xôi xéo

Nếu bạn đã từng du lịch Hà Nội và các tỉnh miền Bắc, miền Trung, bạn sẽ thấy xôi xéo được bán khá nhiều. Đây là món xôi nấu từ nếp cái hoa vàng và đậu xanh. Xôi khi ăn được phủ đậu xanh bên trên, thêm mỡ gà và chà bông, tạo thành một món ngon hấp dẫn. Từ bao đời nay, xôi xéo đã là món ăn sáng quen thuộc của người dân Hà Thành.   

Khi ghé bất kỳ hàng xôi xéo nào, chưa cần ăn là bạn có thể cảm nhận được sự thơm ngon của món xôi này. Những hạt xôi bóng mẩy vàng ươm, rời nhau nhưng vẫn dẻo mà không bị khô. Những lát đậu xanh thơm cắt mỏng, thêm chút hành phi vàng giòn đơn giản mà khiến bụng ai cũng phải “reo hò”.   

Ăn xôi xéo ngon nhất có lẽ là vào mùa lạnh. Khi tiết trời se se và được ăn món xôi dẻo nóng, bạn sẽ cảm nhận trọn vẹn hơn độ dẻo của nếp, độ mềm mại của đậu xanh và độ giòn của hành phi. Ngày nay, xôi xeo còn được ăn kèm với chả quế, gà xào, pate rán, ruốc thịt,… 

4. Xôi vò

Xôi vò là món xôi Việt Nam phổ biến ở cả 3 miền, trong đó mỗi vùng miền lại có cách chế biến khác nhau. Tuy nhiên về cơ bản, xôi vò có màu vàng, nấu từ nếp dẻo ngon và đậu xanh với hương vị thơm ngon, hấp dẫn. Tùy mỗi địa phương mà xôi vò có thêm một vài nguyên liệu, tạo nên bản sắc riêng.  

Sự khác biệt của xôi vò có lẽ là những hạt gạo nếp có sự tách rời nhau, khi ăn người ta thường vò lại thành nắm nên được gọi là xôi vò. Đặc biệt, đậu xanh sẽ được dùng để nấu cùng xôi chứ không phải ăn kèm như xôi xéo. Vì thế, khi thưởng thức món xôi này, bạn sẽ cảm nhận được vị bùi béo của đậu, hòa quyện vào từng hạt xôi.   

Người miền Nam thường cho thêm nước cốt dừa và đường để món xôi vò béo ngọt. Người miền Bắc ít ăn ngọt nhưng chuộng mỡ hành.Trong khi đó, xôi vò miền Trung thường có thêm tiêu do thói quen ăn cay. Tuy nhiên, dù thêm nguyên liệu gì đi chăng nữa thì xôi vò vẫn phải được nấu từ nếp ngon để có độ dẻo cần thiết.   

Ngày nay, xôi vò trở thành món ăn không thể thiếu trong các bữa tiệc, đặc biệt là đám giỗ, đám thôi nôi, đầy tháng,… Ngoài ra, nhờ chứa nhiều tinh bọt, giúp no lâu nên xôi vò cũng là thức quà ăn sáng nhiều người yêu thích. Dù là ở các thành phố lớn hay miền quê, bạn đều dễ dàng mua được  món xôi vò hấp dẫn. 

5. Xôi trứng kiến

Xôi trứng kiến cũng là một trong các món xôi lạ miệng, nổi tiếng ở các tỉnh Cao Bằng, Lai Châu, Ninh Bình, Bắc Giang,… Món xôi đặc biệt này chế biến từ gạo nếp nương, đồ chín như các loại xôi khác. Sau đó, người ta mới tiếp tục thực hiện nguyên liệu ăn kèm là trứng kiến.   

Trứng kiến được làm sạch xong xuôi sẽ ướp gia vị trong lá dong, lá chuối và nướng trên bếp than hồng. Một số vùng sẽ phi thơm trứng kiến với hành tây để trứng dậy mùi là có thể thưởng thức cùng xôi. Khi xôi chín, người ta bày ra đĩa và cho chứng kiến lên trên cùng hoặc trộn đều.   

Món xôi đặc biệt này mang lại cảm giác lạ miệng khi ăn. Điều thú vị nhất là bạn có thể nghe được tiếng trứng kiến nổ lép bép trong miệng, sau đó là vị béo ngậy và những hạt xôi nếp dẻo thơm, ăn đến đâu sẽ ghiền đến đó. Dĩ nhiên vì làm từ trứng kiến nên có lẽ món xôi này sẽ khiến nhiều người sợ côn trùng e ngại.

6. Xôi xiêm

Trên bản đồ ẩm thực Việt Nam thì xôi xiêm cũng là món xôi ngon được yêu thích. Món ăn này có xuất xứ từ Thái Lan và du nhập vào miền Tây Việt Nam. Trong đó, phổ biến nhất là xôi xiêm ở miệt Châu Đốc, tỉnh An Giang. Món xôi này ngày càng được yêu thích và trở thành thức quà ăn sáng có bán nhiều ở miền Tây.  

Nguyên liệu nấu xôi xiêm thường là nếp Thái, bột mỳ, trứng vịt và thêm đường thốt nốt đặc sản An Giang. Công đoạn nấu xôi cũng tương tự như nhiều món xôi khác. Sau đó sẽ đến công đoạn làm nước sốt bằng cách trộn trứng, bột mỳ, nước dừa tươi và đường thốt nốt thật đều rồi hấp cách thủy 30 phút.   

Xôi sau khi chín sẽ được rưới thêm nước sốt lên trên. Để tăng hương vị béo ngậy cho món xôi này, người ta còn cho thêm cả đậu xanh tán nhuyễn hoặc cả một múi sầu riêng. Khi ăn, bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt béo và bùi của nước xốt, vị dẻo của xôi. Tất cả hòa quyện hài hòa, tạo nên một món ngon hấp dẫn, ăn một lần là nhớ mãi.   

Mỗi món xôi Việt Nam mang một phong vị riêng nhưng tất cả đều là món ăn ngon, nấu từ các loại nếp dẻo được tuyển chọn kỹ. Những món xôi Việt vừa là món ăn thường ngày, vừa mang ý nghĩa phong thủy quan trọng, được sử dụng trong các dịp lễ Tết, tiệc tùng truyền thống của người Việt.   

Trà Văn (tổng hợp) - luhanhvietnam.com.vn

Ảnh: Instagram