Về Kon Tum nhớ ghé thăm khu di tích chiến thắng Đăk Tô
Khu di tích chiến thắng Đăk Tô - Tân Cảnh là địa danh đã ghi dấu chiến công hào hùng của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Đây cũng là điểm đến nổi tiếng được nhiều du khách ghé thăm khi về với mảnh đất Kon Tum.
Là địa danh đã đi vào lịch sử, khu di tích chiến thắng Đăk Tô - Tân Cảnh đã gợi nhớ cho biết bao thế hệ về cuộc đấu tranh oai hùng, hào kiệt của dân tộc ta trong những năm 1967, 1969 và 1972. Ngày nay, khu di tích lịch sử Đăk Tô đã trở thành niềm tự hào của dân tộc Kon Tum nói riêng và dân tộc Việt Nam nói chung. Đây cũng là điểm đến nổi tiếng được nhiều đoàn du khách viếng thăm khi đặt chân về phố núi.
Khu di tích chiến thắng Đăk Tô - Tân Cảnh
Khu di tích chiến thắng Đăk Tô ở đâu?
Khu di tích lịch sử Đăk Tô thuộc xã Tân Cảnh - huyện Đăk Tô - tỉnh Kon Tum. Từ trên các điểm cao Ngok Bơ Biêng, Ngok Ring Rua chúng ta sẽ bao quát được toàn bộ khu di tích giống như 1 lòng chảo với 4 bề là núi non hùng vĩ với: phía Tây và Tây Nam là dãy núi Ngok Bơ Biêng cao từ 800m - 1200m, kéo dài từ Đông Nam sang Tây Bắc và giáp với Hạ Lào và Đông Bắc Campuchia - nơi ngã ba Đông Dương. Phía Bắc là dãy núi Ngok Tu có độ cao 890m; phía Đông là núi Ngok Long cao 903m và đường 14 đi về phía TP. Kon Tum.
Hiện nay, diện tích của khu di tích Đăk Tô rộng 90ha bao gồm các hạng mục: căn cứ E2, sân bay L19, sân bay Phượng Hoàng. Năm 2017, di tích lịch sử Đăk Tô đã được công nhận là di tích lịch sử cấp quốc gia đặc biệt.
Nhà Rông trong khu di tích
Đôi nét khu di tích chiến thắng Đăk Tô - Tân Cảnh
Trong những năm kháng chiến chống thực dân Mỹ xâm lược, Tây Nguyên là một trong những địa bàn chiến lược chủ chốt, quan trọng. Các nhà quân sự từng đánh giá: "Ai chiếm được Tây Nguyên sẽ làm chủ Đông Dương". Và Kon Tum chính là tỉnh ở phía Bắc Tây Nguyên án ngữ ngã 3 biên giới Việt Nam - Lào - Campuchia; nối liền với tuyến hành lang Bắc - Nam và tuyến hành lang Đông - Tây Trường Sơn. Do đó, đây là một trong những căn cứ quan trọng của địa thế quân sự, địa chính của khu vực Tây Nguyên.
Đôi nét khu di tích chiến thắng Đăk Tô - Tân Cảnh
Và để giữ được chiến lược quan trọng ấy, đế quốc Mỹ cùng Ngụy quyền Sài Gòn đã tập trung xây dựng ở vùng Bắc Tây Nguyên thành 1 trong những hệ thống cứ điểm phòng ngự quân sự mạnh và trung tâm chính là cụm phòng ngự Đăk Tô - Tân Cảnh.
Năm 1957 - 1972, Mỹ - Ngụy đã cho xây dựng tại địa phận Đăk Tô với hệ thống phòng ngự kiên cố nhất gồm: Căn cứ E42 ở Tân Cảnh và căn cứ Đăk Tô 2. Đây cũng là đại bản doanh của Sư đoàn 22, Trung đoàn 42 bộ binh, Trung đoàn 14 thiết giáp, 5 tiểu đoàn pháo binh và biệt động quân biên phòng...
Tại bờ Tây sông Pô Kô, cách căn cứ Đăk Tô - Tân Cảnh 10km về phía Tây Nam chính là căn cứ hỏa lực như: Căn cứ Đal Ta, căn sứ Sạc Ly (điểm cao 1015)...Dọc theo biên giới Việt - Lào là những tiền đồn biên phòng gồm: Tiểu đoàn 88 (Chi khu quan ly Đăk Pek); Tiểu đoàn Biệt động quân 62 (cứ điểm Plei Kleng); Tiểu đoàn 95 (Bến Héc hay còn gọi là Cứ điểm Plei Kần). Về phía Đông Nam có bộ chỉ huy là Lữ đoàn dù số 3, cứ điểm Măng Đen, Măng Bút, căn cứ Non Nước...Đây đã trở thành cụm cứ điểm liên hoàn khép kín của địch tại Bắc Tây Nguyên với số lượng đông đảo, bố phòng dày đặc, vũ khí tối tân nhất thời bấy giờ.
Tại Đăk Tô - Tân Cảnh nơi diễn ra nhiều trận đấu khốc liệt giữa ta và địch nhưng phải kể đến những chiến dịch lớn diễn ra nơi đây như:
- Chiến dịch Đăk Tô I (1967): lực lượng vũ trang Tây Nguyên đã tiêu diệt bộ phận sự đoàn bộ binh 4, sư đoàn kỵ binh không vận số 1, lữ đoàn dù 173 của Mỹ tại điểm cao 875.
- Chiến dịch Đăk Tô II (1969): quân ta cũng đã tiêu diệt được nhiều sinh lực địch góp phần đánh bại chiến tranh cục bộ và kế hoạch tìm diệt của Mỹ tại chiến trường Tây Nguyên.
- Chiến dịch Xuân - Hè 1972: ta đã đập tan toàn bộ cứ điểm tại Đăk Tô - Tân Cảnh vào ngày 24/04/1972 và liên tiếp tiêu diệt toàn bộ hệ thống phòng thủ quân sự của địch ở phía Bắc Tây Nguyên, giải phóng được trên 4 vạn dân tại các huyện như: H67, H30, H80, H9, mở rộng vùng giải phóng và đã tạo thành cứ địa liên hoàn của 3 nước Đông Dương từ Hạ Lào cho đến Đông Bắc Trường Sơn. Nhờ đó, ta đã rút ngắn được thời gian vận chuyển nhân tài, vật lực, vũ khí, hàng hóa, đạn dược vào chiến trường miền Nam và góp phần quan trọng trong việc giải phong miền Nam thống nhất nước nhà.
Ý nghĩa lịch sử khu di tích Đắk Tô
Gần nữa thế kỷ đã đi qua, khu di tích dù không còn lưu giữ nhiều hiện vật nhưng về giá trị và ý nghĩa lịch sử của nó vẫn luôn trường tồn mãi theo thời gian. Di tích lịch sử chiến thắng Đăk Tô đã trở thành địa chỉ về nguồn cho nhiều thế hệ người Việt Nam đặc biệt là người dân Kon Tum trong việc giáo dục thế hệ trẻ về lòng yêu nước, niềm tự hào dân tộc. Và đây cũng đã trở thành điểm đến yêu thích của khách trong và ngoài nước muốn tìm hiểu về chiến trường xưa.
Các địa điểm di tích liên quan khu chiến thắng Đăk Tô
Khu di tích chiến thắng Đăk Tô - Tân Cảnh nằm ở độ cao 600m so với mực nước biển. Điểm đầu của khu di tích chính là dòng suối Đăk Tơ Kan và điểm cuối là Căn cứ Đăk Tô nơi giao nhau giữa sông Pô Kô và suối Đăk Rơ Nga; cùng toàn bộ những điểm di tích nằm ở quốc lộ 14 đoạn Đăk Tô - Ngọc Hồi với tổng chiều dài lên đến 7km.
Căn cứ E42 Tân Cảnh
Có diện tích lên đến 20ha nằm trên quả đồi cao 600m với 2 phía là sông và núi bao bọc, một phía là đường quốc lộ. Trên phần đất của khu căn cứ E42 hiện nay đã được quy hoạch và cắm mốc với mục đích khoanh vùng và bảo vệ di tích. Tại đây có biển chỉ dẫn đến di tích, biển cấm xâm hại di tích và những biển đá chỉ các hệ thống công sự xưa.
Căn cứ E42 Tân Cảnh
Sây bay Phượng Hoàng
Cách trung tâm căn cứ E42 khoảng 7km về phía Tây, cạnh đường 14 với chiều dài lên đến 1.4km, rộng 70cm, đường băng được rải nhựa. Quân đội mỹ sử dụng sân bay này dành cho các phương tiện máy bay cỡ lớn như: C130, C157....
Sân bay Phượng Hoàng
Sân bay L19
Nằm về phía Tây Bắc của căn cứ E42 và cách khu trung tâm khoảng 400m với tổng chiều dài là 1km, rộng 50m, đường băng sân bay được rải nhựa. Sân bay này đã được quân đội Pháp sử dụng cho các loại phi cơ, L19 và những dòng máy bay nhỏ.
Sân bay L19
Các công trình trong khu di tích Đăk Tô
Nhà bia và nhà trưng bày
Đây là những công trình tiêu biểu thuộc khu di tích chiến thắng Đăk Tô - Tân Cảnh và đã được tôn tạo. Nhà bia được xây dựng liền kề với nhà trưng bày chuyên đề chiến thắng Đăk Tô. Đối diện là nghĩa trang liệt sĩ huyện Đăk Tô - là nơi an nghỉ của những chiến sĩ cộng sản đã hy sinh thân mình bảo vệ tổ quốc trong những năm 1967 - 1972.
Bia đá
Khu tượng đài Đắk Tô
Nằm trên ngã 3 đường quốc lộ 14 (đường Hồ Chí Minh) và quốc lộ 40B đường đi Quảng Nam ngay tại thị trấn Đăk Tô là chính là khu tượng đài chiến thắng Đăk Tô được xây dựng năm 1998. Đó chính là biểu tượng tinh thần bất tử, quyết chiến quyết thắng của lực lượng vũ trang cũng như Đảng bộ và nhân dân huyện Đăk Tô.
Tượng đài
Xe tăng 377 và 472
Hai bên tượng đài được trưng bày 2 chiếc xe tăng 377 và 472. Đây là 2 chiếc xe tăng đã tham gia cuộc chiến Đăk Tô - Tân Cảnh năm 1972. Đây chính là hiện vật gốc đã được phục chế nhằm phục vụ du khách đến tham quan.
Xe tăng 472
Xe tăng 377
Địa điểm tham quan gần khu di tích chiến thắng Đăk Tô
Dòng Pô Kô
Đến tham quan di tích chiến thắng Đăk Tô - Tân Cảnh, du khách sẽ có cơ hội được vãn cảnh đẹp sơn thủy hữu tinh của mảnh đất nơi đây. Nằm cách khu căn cứ Đăk Tô không xa đi về phía Tây Bắc chính là dòng Pô Kô bắc nguồn từ huyện Đăk Glei chạy qua khu căn cứ Đăk Tô đổ xuống thung lũng và nhập vào dòng sông Đăk Bla để tạo nên dòng Sê San huyền thoại đổ ra sông Mê Kông. Phía Tây Nam của di tích cũng chính là dãy núi liên hoàn kéo dài đến phía Tây của dãy Trường Sơn Tây đã từng đi vào thơ ca như: Ngọc Linh Rua, điểm cao 1015 đồi Sạc Ly, Ngok Bơ Biêng...
Dòng Pô Kô
Bản làng của người Xê Đăng
Bên cạnh đó, du khách sẽ được tham quan những bản làng của đồng bao Xê Đăng gần khu di tích chiến thắng Đăk Tô cạnh những khu dân cư của người Kinh từ các tỉnh: Bình Định, Quảng Ngãi, Quảng Nam lên định cư sau năm 1945. Nơi đây bà con đồng bào Xê Đăng vẫn còn bảo tồn và lưu giữ những giá trị lịch sử văn hóa nhân văn, đặc sắc để giúp du khách hiểu hơn về nếp sống, tập quán sinh sống của người dân nơi đây như: lễ hội, văn hóa cồng chiêng...
Bản làng người Xê Đăng
Và nếu là người yêu thích những câu chuyện lịch sử và thích tìm hiểu về các cuộc kháng chiến trường kỳ của dân tộc Việt Nam trong thời chiến; chắc chắn khu di tích chiến thắng Đăk Tô - Tân Cảnh là điểm đến thú vị với nhiều câu chuyện lịch sử ý nghĩa đang chờ bạn khám phá trên chuyến hành trình về thăm mảnh đất Kon Tum đấy nhé.
Nguyễn Chiên (tổng hợp) - luhanhvietnam.com.vn
Ảnh: Internet
