[SOS] Hướng dẫn kỹ năng thoát hiểm khi lật tàu thuyền [Series xử lý tình huống khẩn cấp]

Lật tàu thuyền nói chung hay các phương tiện du lịch sông nước (như vụ chìm cano ở Hội An gần đây) thường gây nên thảm nạn nghiêm trọng. Nguyên nhân thì có nhiều song nếu trang bị đầy đủ và chính xác kỹ năng sống còn - xử lý tốt tình huống khẩn cấp sẽ có thể giảm thiểu nỗi đau thương, cảnh tang tóc xuống mức thấp nhất.

Nguyên nhân nào gây lật tàu thuyền khi đi du lịch?

Du lịch sông nước là một trong những loại hình khám phá thú vị được nhiều du khách lựa chọn. Tuy nhiên, những vụ tai nạn ngoài ý muốn như cháy nổ hay lật, chìm du thuyền, tàu du lịch, cano, thuyền thúng nhỏ hoàn toàn có thể xảy đến bất ngờ. Nguyên nhân thì có nhiều, có thể khách quan lẫn chủ quan. Điển hình nhất sẽ là:

- Yếu tố thời tiết xấu, gió mạnh, sóng cao

- Chất lượng phương tiện hay đồ bảo hộ không đảm bảo hoặc thiếu

- Nghiệp vụ, kỹ năng của nhân viên phục vụ quá kém

- Thái độ chủ quan hay bất hợp tác của hành khách, như: không trang bị kiến thức sinh tồn khi di chuyển trên sông nước, không tuân thủ quy định (nhất là mặc áo phao hay hướng dẫn an toàn từ nhân viên), không biết bơi…

Khác với tai nạn trên mặt đất, sự cố trên sông nước khó xử lý và ứng cứu hơn rất nhiều. Vì thế mà thường để lại hậu quả nghiêm trọng. Mới nhất là vụ lật cano du lịch tại Hội An, Quảng Nam cách đây vài ngày khiến 17 ngày chết, 22 người cấp cứu, có nhiều nạn nhân cùng trong một gia đình khiến nỗi đau thương, cảnh tang tóc nhân lên gấp nhiều lần. Nhiều vụ việc tương tự đã xảy ra, bài học để lại đã hiện rõ xong một khi “người trong cuộc” không bình tĩnh xử lý và trang bị đầy đủ - chính xác các kỹ năng thoát hiểm thì thảm nạn vẫn mãi tiếp diễn…

Làm gì khi đi du lịch bị lật tàu thuyền?

[Hướng dẫn không đảm bảo hiệu quả an toàn tuyệt đối nhưng nếu áp dụng đúng và đủ (cho cả nhân viên phục vụ lẫn hành khách) sẽ giúp giảm hậu quả thương tâm xuống mức thấp nhất]

+ Khi tàu thuyền có dấu hiệu lật, chìm

- Hết sức bình tĩnh để tiếp nhận sự cố và đưa ra phương án xử lý tình huống một cách thông minh, kịp thời và hiệu quả nhất

- Bật báo động sự cố, tín hiệu sơ tán trên hệ thống loa của tàu, đồng thời hướng dẫn hành khách di chuyển nhanh nhưng trật tự đến lối thoát hiểm gần nhất đối với nhân viên phục vụ / lắng nghe và tuân thủ theo hướng dẫn của nhân viên phục vụ đối với hành khách, tuyệt đối không kích động, chống đối, chen lấn, giẫm đạp bất chấp lên nhau làm trì hoãn hiệu quả xử lý tình huống

- Trường hợp trên tàu có trẻ em, nên chuẩn bị ổn thỏa cho mình rồi mới trang bị cho trẻ em, đảm bảo tất cả nhân viên và hành khách đều mặc áo phao đạt chuẩn

- Mặc áo mưa hay áo khoác nếu có sẽ giúp giữ ấm và cầm cự lâu hơn khi lênh đênh trên sông nước thời gian dài

- Nếu có thể và có thời gian nên mang theo những vật dụng giúp sinh tồn sau khi rời tàu, như nước sạch, đèn pin, lương khô… không cố thu gom tư trang

- Xác định nhanh nhưng phải đúng hướng tàu có thể chìm và luôn di chuyển về hướng cao hơn khi rời khỏi tàu

+ Khi tàu thuyền bắt đầu chìm

- Đứng đối lập với bên tàu sẽ chìm, như tàu nghiêng sang trái thì phải đúng sang phải, để giữ thăng bằng nhằm kéo dài thời gian nước tràn vào thân tàu

- Tìm mọi cách để thoát ra ngoài, phá cửa nếu cần thiết, trong trường hợp đang ở trong phòng bên dưới tàu hoặc trong cano

- Lập tức bỏ lại những vật dụng không cần thiết, trang bị áo phao và sắp xếp người lên thuyền cứu sinh chuẩn bị rời tàu. Thậm chí khi không còn sự lựa chọn nào khác, cũng hãy nhảy xuống nước, đừng ở lại trên chiếc tàu đang chìm dần

- Nếu không biết bơi mà không tìm thấy phao hay thuyền cứu sinh, hãy bám vào bất cứ vật dụng gì nổi trên mặt nước để giữ cho mình không bị chìm

- Luôn luôn giữ bình tĩnh, vì hoảng loạn chỉ làm cho tình hình tệ hơn

+) Thao tác với phao, xuồng cứu hộ

- Thả xuồng xuống nước

+ Khi chiếc tàu có khả năng chìm dần xuống nước, hãy thả xuồng cứu hộ, đừng quên bỏ vào đó một ít đồ đạc cần thiết để sinh tồn.

+ Khi xuồng chạm nước và thăng bằng, bình tình từng người một di chuyển xuống, người trước ổn định chỗ ngồi thì mới đến lượt người sau, tuyệt đối không chen lấn, xô đẩy dễ gây mất thăng bằng khiến xuồng cùng bị lật hoặc người nào bất cẩn bị rơi ra.

+ Chỉ cho xuồng chứa đủ lượng người tối đa, tuyệt đối không nhồi nhét

- Bơi xuồng ra xa

+ Ổn định người và xuồng trong thời gian nhanh nhất rồi ngay lập tức bơi xuồng ra xa nhất có thể phía khu vực tàu bị chìm để tránh bị hút xuống dòng xoáy của nước

+ Bình tĩnh và giữ sức để giữ xuồng quanh quẩn quanh khu vực tàu chìm đợi tàu cứu hộ đến.

- Liên kết các xuồng với nhau

+ Nếu thả nhiều xuồng cứu hộ, hãy cố gắng liên kết các xuồng lại với nhau bằng dây chắc chắn; như thế sẽ hợp lại thành một mảng lớn, có thể đương đầu với các con sóng lớn đồng thời thuận tiện cho công tác cứu hộ hơn, giảm thiểu tình trạng thất lạc.

- Tránh xa vết dầu loang trên nước

+ Nhanh chóng thoát ra khỏi vùng nước có vết dầu loang từ chiếc tàu bị đắm, vì những đám cháy có thể bắt nguồn và bắt dầu lan ra rất nhanh

- Phát tín hiệu cầu cứu

+ Sử dụng pháo sáng, khói hay bất cứ thứ gì có thể gây sự chú ý (như quần áo sáng màu hoặc âm thanh lớn) khi thấy bóng dáng của tàu thuyền khác hay máy bay…

+ Nếu không có phao, xuồng cứu sinh

Đôi khi, tàu thuyền du lịch dù lớn nhưng không trang bị hoặc trang bị không đủ xuồng cứu hộ đạt chuẩn trong tình huống khẩn cấp. Khi đó, cần:

- Trang bị áo phao, phao hay bất cứ vật gì có thể làm nổi được (như can nước, miếng xốp…) rồi nhảy xuống nước ngay lập tức, tuyệt đối không ở lại trên chiếc tàu đang chìm. Ôm phao hay vật làm nổi thật chắc trước ngực sao cho khi rơi xuống nước, người phải nằm đè lên phao giúp cơ thể nổi lên trên

- Nên nhảy theo phương thẳng đứng và xuôi theo chiều gió, cũng không nhảy ở phía tàu đang nghiêng và đang bị chìm

- Bơi ra xa để tránh dòng xoáy nước từ tàu chìm nhưng vẫn phải quanh quẩn quanh khu vực này để đợi cứu hộ

- Không quên tìm kiếm xung quanh những đồ dùng, vật dụng có thể dùng được để duy trì sự sống như lương thực, nước uống, dao, đèn nháy…

- Giữ sức để vật lộn với sự sống, phân bổ lượng lương thực hợp lý, hạn chế ăn uống hay vận động mạnh

- Bình tĩnh để quan sát, định hướng hướng về đất liền hoặc di chuyển đến vùng cao hơn. Có thể quan sát các loại chim biển đang bay vào các buổi chiều, hướng bay của nó sẽ là đất liền. Bơi sau lưng và bám sát những ngọn sóng, tận dụng hướng gió xuôi chiều là cách bơi đỡ tốn sức nhất

+ Nếu không biết bơi

Nếu may mắn, bạn vẫn có thể sống sót dù không biết bơi nếu thức hiện đúng các hành động sau đây:

- Tuyệt đối giữ bình tĩnh, không vùng vẫy khi tiếp nước; vì càng sơ, vùng vẫy càng mạnh thì càng tốn nhiều sức và mau bị chìm

- Tìm cách bám ngay lập tức vào bất kỳ vật thể nổi nào gần mình. Trường hợp đang nổi cùng một nhóm người, hãy động viên nhau thay vì gây mâu thuẫn

- Tìm kiếm xung quanh những thứ có thể duy trì sự sống như nước, lương thực, đèn nháy…

- Nằm ngửa và thả lỏng người theo phương pháp thả trôi, giữ cho mặt, miệng và các ngón chân nổi trên mặt nước

- Cố giữ sức và duy trì sự sống đợi cứu hộ

Bài học để lại

- Luôn luôn kiểm tra chất lượng tàu thuyền, phương tiện chở khách trước khi xuất bến

- Nhất định phải trang bị đầy đủ và đạt chuẩn đồ bảo hộ, bắt buộc hành khách phải mặc áo phao trước khi xuất bến và xuyên suốt thời gian di chuyển từ bến đến điểm đích

- Đào tạo kiến thức nghiệp vụ và kỹ năng sinh tồn, thoát hiểm, xử lý tình huống cho nhân viên; yêu cầu họ luôn trong trạng thái sẵn sàng đối phó với mọi bất trắc khi làm việc, với thái độ bình tĩnh và chuyên nghiệp nhất

- Không bất chấp đón khách và tổ chức tour trong điều kiện thời tiết xấu

- Với hành khách: cần lựa chọn đơn vị cung cấp dịch vụ uy tín và chất lượng; tự trang bị kiến thức du lịch an toàn trên sông nước; tuân thủ mọi quy định và hướng dẫn của nhân viên phục vụ, nhất là khi có sự cố xảy đến

Tai nạn là điều không ai ngờ đến hay mong muốn gặp phải. Chắc chắn sẽ chẳng ai thích kết thúc một chuyến du lịch trong tang thương và nức nở. Nhưng có những sự cố bất ngờ xảy đến. Như tai nạn chìm tàu thuyền chẳng hạn. Điều cần thiết để đảm bảo an toàn và hạn chế thương vong chính là trang bị đầy đủ và chính xác kỹ năng sinh tồn và bình tĩnh xử lý tình huống gặp phải. Hy vọng những chia sẻ trên đây của GTOP là hữu ích!

(Tham khảo từ VTC News)