Khám phá vườn Cơ Hạ

Vườn Cơ Hạ là nơi in dấu vẻ đẹp quyến rũ và độc đáo của vườn Ngự Uyển xưa với không gian xanh mát cùng nhiều khu vườn cảnh đậm chất cung đình nằm trong Kinh Thành Huế. Giới thiệu vườn Cơ Hạ Huế Nhắc đến nhà vườn Huế người ta không chỉ nhớ ngay đến nhà vườn An Hiên hay Kim Long,... mà còn nghĩ tới những khu vườn Ngự Uyển nức tiếng thời xưa. Từ thời nhà Nguyễn, kinh đô Huế đã từng có đến hơn 30 khu vườn ngự với nhiều tên gọi khác nhau trong chốn hoàng cung, biệt cung, ly cung, ngự uyển gắn với từng dạng thức tương ứng. Trong đó có 5 khu

Vườn Cơ Hạ là nơi in dấu vẻ đẹp quyến rũ và độc đáo của vườn Ngự Uyển xưa với không gian xanh mát cùng nhiều khu vườn cảnh đậm chất cung đình nằm trong Kinh Thành Huế.

Giới thiệu vườn Cơ Hạ Huế

Nhắc đến nhà vườn Huế người ta không chỉ nhớ ngay đến nhà vườn An Hiên hay Kim Long,... mà còn nghĩ tới những khu vườn Ngự Uyển nức tiếng thời xưa. Từ thời nhà Nguyễn, kinh đô Huế đã từng có đến hơn 30 khu vườn ngự với nhiều tên gọi khác nhau trong chốn hoàng cung, biệt cung, ly cung, ngự uyển gắn với từng dạng thức tương ứng. Trong đó có 5 khu vườn thượng uyển nổi tiếng là Cơ Hạ Viên, Hậu Hồ, Trường Ninh Cung, Ngự Viên và Thiệu Phương Viên. So với 4 khu vườn còn lại thì Cơ Hạ là nơi sở hữu phong cách riêng biệt cũng như ấn tượng nhất.

Tổng thể khu vườn nhìn từ trên cao. Ảnh: khamphahue

Vườn được xây dựng dưới thời vua Minh Mạng, từ năm 1837. Sau đó khu vườn nổi tiếng đồng thời là địa điểm du lịch hút khách đã được nâng cấp, bổ sung cũng như trùng tu nhiều lần dưới thời các vua Thiệu Trị (1841 - 1847), Tự Đức (1848 - 1883).

Vườn Cơ Hạ nằm ở đâu?

Về vị trí, vườn tọa lạc ở góc Đông Bắc Kinh Thành Huế, phía trước giáp với phủ Nội vụ, phía sau giáp khu Hậu Hồ, hai mặt Đông Tây giáp phía tường Hoàng Thành và Tử Cấm Thành.

Vườn tọa lạc ở góc Đông Bắc Kinh Thành Huế. Ảnh: vntrip

Hiện tại, Cơ Hạ viên thuộc địa phận phường Thuận Thành, Thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên-Huế. Không chỉ có diện tích rộng lớn, gần 5 mẫu (2,3ha), khu vườn còn được xem là một kiệt tác vườn cung đình vì sự công phu và tinh tế từ cấu trúc cho đến hệ thống cây cảnh.

Vườn thuộc địa phận phường Thuận Thành, Thành phố Huế. Ảnh: vietnamskylines

Khi mới được xây dựng vào đầu thế kỷ 19, nơi đây được xem là Cơ Hạ đường, tức là khu dành cho các Hoàng tử học tập, vui chơi. Cho đến năm 1837, vua Minh Mạng mới cho đổi thành khu vườn ngự uyển, đồng thời nâng cấp lên cho rộng và trồng thêm nhiều cây. Dù vậy, mãi đến thời vua Thiệu Trị (1841-1847) thì khu vườn mới thật sự mang "chiếc áo mới" và trở nên nổi tiếng vì được xây thêm nhiều công trình khác như đình, viện, đài, tạ, mà ấn tượng nhất chính là dãy trường lang hình chữ khẩu bao quanh các công trình chính, được biết đến nhiều nhất với tên gọi Tứ Phương Ninh Mật Hồi Lang.

Vườn Thượng Uyển trong Kinh Thành Huế. Ảnh: vietnamskylines

Ý nghĩa tên gọi vườn Cơ Hạ

Nếu có dịp du lịch Huế và ghé thăm Cơ Hạ viên, bạn sẽ được dạo bước ở 1 trong 5 khu vườn nổi tiếng nhất Kinh Thành Huế và được giải thích ý nghĩa tên gọi nơi này. Theo đó, chữ Cơ Hạ được lấy từ ý "Vạn Cơ Thanh Hạ", có nghĩa là sự thanh nhàn trong muôn vàn cơ sự. Với tên gọi này, các vị vua Nguyễn dựng vườn nhằm mục đích tạo ra một nơi nghỉ ngơi, đi dạo ngắm cảnh nhàn nhã giữa chốn cung đình, sau nhiều lo toan và bận rộn vì muôn ngàn công việc triều chính. Dựng vườn ngay trong cung cũng vì không muốn quá tốn kém và cũng tiện cho việc di chuyển từ chốn nội cung sang.

Kiệt tác vườn cung đình. Ảnh: bazantravel

Cấu trúc độc đáo của Cơ Hạ viên

Cũng như hầu hết các công trình kiến trúc nổi tiếng của Huế như Đại Nội, lăng Tự Đức, lăng Minh Mạng,... Cơ Hạ viện bao gồm một quần thể sông hồ, núi động, lầu tạ kết hợp với hệ thống cung điện liên hoàn. Giữa các công trình kiến trúc và cảnh trí thiên nhiên có sự hài hòa, cân đối nhau tạo nên sự mềm mại thơ mộng.

Cổng vườn Cơ Hạ. Ảnh: Nguyễn Phúc Bảo Minh

Bên cạnh đó còn có một khu hồ nước gọi là Minh Hồ nằm ở giữa vườn với hoàn đảo nhỏ ở trung tâm, trên đảo có một lầu gác gọi là Quang Biểu. Còn có một chiếc cầu nhỏ bắc qua được gọi là Kim Nghệ Ngọc Đống. Bên trái Minh Hồ có đài tạ gọi là Hoà phong, bên phải là hành lang Khả Nguyệt. Cổng chính của Cơ Hạ viên quay mặt về phía Nam, thường được gọi là Thượng Uyển môn. Phía Đông khu vườn có Minh Lý Thư Trai, phía Tây là công trình hiên Nhật Thận. Ngoài ra, phía sau lưng Minh Hồ còn có một lầu nhỏ gọi là Thưởng Thắng, xây mặt về hướng Bắc.

Cơ Hạ viên nhìn từ hướng Bắc. Ảnh: vntrip

Điện chính trong vườn Cơ Hạ có tên là điện Khám Văn với khu đại sảnh gọi là Minh Lý, lợp ngói lưu li vàng. Ngoài ra, còn có nhiều công trình khác ở các hướng. Phía Tây Minh Hồ là sông Trại Vũ, động Phước Duyên cùng động Đào Nguyên. Nghiêng sang phía Đông chính là cầu Kim Nghê với mái che phía trên. Từ lầu Thưởng Thắng nhìn về phía trái là núi Thọ Yên, núi Trùng Đình cùng với ao Thụy Liên, núi Quân Tử…

Cầu Kim Nghê bằng tre nứa buộc lạt mây. Ảnh: traveloka

Thời xưa, vua Thiệu Trị đã từng đến Cơ Hạ và làm bài đề vịnh về nơi này với 14 cảnh khác nhau, nổi bật nhất trong số đó là: Điện khai văn yến, Lâu thưởng Bồng doanh, Các minh tứ chiếu, Lang tập quần phương, Vũ giang thắng tích, Hồ tân liễu lãng, Tiên động phương tung... Đến tân ngày nay, các cảnh đẹp này đều được nhà vua cho người vẽ tranh gương và tranh mộc bản để minh họa hoặc khắc vào bia đá dựng trong vườn.

Cơ Hạ trong một triển lãm cây cảnh. Ảnh: khamphahue

Công phu và hoành tráng là thế nhưng đến đầu thế kỷ XX, triều Nguyễn đã cho triệt giải dần các công trình kiến trúc chính và phụ vì không có đủ điều kiện chăm sóc. Kể từ đó, Cơ Hạ lộng lẫy, đồ sộ mà nên thơ ngày nào đã dần trôi vào quên lãng rồi tàn tạ, hư hỏng gần hết. Đến năm 2013 - 2014, Cơ Hạ viên đã được tôn tạo và mở rộng trở lại. Cùng với dấu vết của hang động, đồi núi, sông hồ cũ, khu vườn còn được phủ kín bởi cây xanh cùng các loài hoa và cây kiểng quý. Đặc biệt là trong Lễ hội Festival Huế 2014, khu vườn đã tạo thành một điểm nhấn đặc biệt, thu hút đông đảo du khách viếng thăm và tìm hiểu, thưởng ngoạn phong cảnh.

Vườn trồng nhiều cây cảnh quý hiếm. Ảnh kienthuc

Vườn Cơ Hạ ngày xưa từng là khu vườn ngự uyển đẹp bậc nhất của Hoàng cung Huế. Ngày nay dù trải qua nhiều biến đổi và hư hại nhiều nhưng vẫn phảng phất dấu tích của khu vườn xưa đất cũ với dáng sông dáng núi, lầu, tạ một thời. Tất cả gợi nên cảnh sắc thiên nhiên tuyệt đẹp hài hòa với các công trình kiến trúc của cố đô, nhất là Đại Nội. Ngày nay, đến thăm Cơ Hạ, bạn sẽ cảm nhận được nét lặng êm đềm giữa xứ Thần Kinh, ẩn chứa vẻ đẹp quyến rũ đầy chất thơ của một khu vườn xưa cũng như có cơ hội khám phá thêm những nét độc đáo của nghệ thuật cây cảnh xứ Huế, bên cạnh những địa điểm du lịch Huế nổi tiếng khác như làng hương Thủy Xuân hay cồn Hến, làng cổ Thủ Lễ.

Cơ Hạ đang được tôn tạo và phục dựng lại. Ảnh: bazantravel

Hãy đến vườn Cơ Hạ và ngắm nhìn những sắc hoa, cây cảnh tuyệt đẹp, check in hồ nước thơ mộng, tận hưởng giây phút thư thái và yên bình tại một điểm sống ảo ở Huế nối tiếng bạn nhé!

Thanh (Tổng hợp) - luhanhVietNam.com.vn

Ảnh: Internet

Có thể bạn muốn xem