Độc đáo làng nghề truyền thống ươm tơ Hồng Lý ở Thái Bình
Thái Bình tuy là không phải là một cái tên nổi bật trên bản đồ du lịch Việt Nam nhưng nơi đây lại có rất nhiều địa điểm thú vị mà bạn có thể khám phá, trong đó có làng nghề ươm tơ ở Hồng Lý, Thái Bình. Làng nghề ươm tơ Hồng Lý, niềm tự hào của người dân Thái Bình
Có thể nói, Thái Bình là một trong những địa điểm du lịch Việt Nam sở hữu nhiều làng nghề truyền thống, với rất nhiều nhóm nghề khác nhau. Mỗi một làng nghề ở đây lại sở hữu cho riêng mình những nét đặc trưng và vẻ đẹp riêng thu hút du khách trong và ngoài nước tới tham quan và tìm hiểu.
Làng nghề ươm tơ Hồng Lý là niềm tự hào của người dân Thái Bình. Ảnh: tuoitre
Trong số đó nổi bật lên là những làng nghề như làng bạc Đồng Xâm, lụa làng Mẹo, chiếu Hới, bánh cáy làng Nguyễn, làng vườn Thuận Vi và đặc biệt không thể không nhắc đến làng nghề ươm tơ Hồng Lý. Có thể nói, với bà con ở xã Hồng Lý nỗi nhọc nhằn, buồn vui của họ luôn gắn liền với những giai đoạn thăng trầm, thịnh suy của nghề ươm tơ. Dẫu vậy, bà con vẫn đang nỗ lực để nghề truyền thống không bị mai một.
Dù cực khổ nhưng bà con vẫn đang nỗ lực để làng nghề ươm tơ Hồng Lý không bị mai một. Ảnh: Trung Anh
Không ai biết rõ nghề trồng dâu nuôi tằm và ươm tơ có ở Hồng Lý từ bao giờ, chỉ biết xưa kia, bên cạnh việc trồng lúa thì hầu hết các hộ dân trong xã đều có ruộng trồng dâu và nhà nào cũng có dăm, bảy nong tằm. Và cứ 2 - 3 hộ gia đình thường hình thành một tổ ươm tơ, tự quay tơ sau khi sản xuất kén.
Không ai biết rõ nghề trồng dâu nuôi tằm và ươm tơ có ở Hồng Lý từ bao giờ. Ảnh: Trung Anh
Chính vì thế mà làng nghề ươm tơ Hồng Lý lúc nào cũng nhộn nhịp, cánh đồng dâu luôn xanh tốt và bếp than ươm tơ lúc nào cũng đỏ lửa, thơm phức mặc cho không đạt đến độ giàu có nhưng cũng khấm khá, người dân nơi đây có bát ăn bát để và hơn hẳn trồng lúa.
Làng nghề ươm tơ Hồng Lý lúc nào cũng nhộn nhịp, cánh đồng dâu luôn xanh tốt và bếp than ươm tơ lúc nào cũng đỏ lửa . Ảnh: Trung Anh
Nhưng nghề nào cũng thế, có lúc thịnh cũng có lúc suy. Năm 2009 và mấy năm sau đó, tằm của bà con bị dịch bệnh và hỏng liên tiếp, giá kén lại giảm trong khi đó cơ chế hỗ trợ của các cấp, các ngành chưa đầy đủ nên người dân địa phương phá bỏ hàng loạt cây dâu để trồng hòe, cây màu, cây ăn quả khác.
Nhưng nghề nào cũng thế, có lúc thịnh cũng có lúc suy. Ảnh: bucket.nhanh
Lại thêm sự cạnh tranh khốc liệt với hàng vải công nghiệp từ Trung Quốc được bán rất nhiều trên thị trường với giá thành rẻ, kiểu mẫu phong phú và độ đồng đều cao đáp ứng cho việc sản xuất hàng loạt. Thế nhưng, nhờ quyết tâm gắn bó với nghề cha ông để lại của bà con địa phương mà Hồng Lý vẫn duy trì được nghề truyền thống đến ngày nay.
Nhờ quyết tâm gắn bó với nghề cha ông để lại mà làng nghề ươm tơ Hồng Lý vẫn được duy trì đến ngày nay. Ảnh: Vũ Hà
Những công đoạn ươm tơ truyền thống tại làng nghề Hồng Lý
Tuy giờ đây, các công đoạn trồng dâu nuôi tằm và sản xuất tơ đã được cải tiến, đưa máy móc vào để nâng cao năng suất và chỉ còn một số ít hộ gia đình giữ lại cách thức sản xuất truyền thống như trước đây. Nhưng theo những người nghệ nhân lâu năm tất cả các công đoạn ươm tơ đều phải làm thủ công thì mới tạo nên những sản phẩm đẹp và chất lượng nhất.
Các công đoạn làm tơ luôn đòi hỏi sự tỉ mỉ. Ảnh: Vũ Hà
Muốn tơ óng ả, đẹp thì khi tằm đang đóng kén, người nuôi phải hong nắng hoặc sấy ở nhiệt độ 35 - 370C trong vòng khoảng 20 tiếng đồng hồ liên tục cho kén khô, thơm. Nếu gặp phải ngày mưa, tằm phải phơi trong nhà thì sợi tơ xỉn màu, khi nhuộm tự nhiên sẽ không thể lên được chất màu tươi.
Hầu hết các công đoạn này đều được làm thủ công. Ảnh: Vũ Hà
Sau đó trong vòng 3 - 4 ngày, khi con nhộng còn sống, thợ ươm phải bỏ kén vào quay. Kén được thả vào nồi nước đặt trên bếp than lúc nào cũng sôi sùng sục, người thợ nhẹ nhàng dùng đôi đũa gỡ sợi tơ trên kén để máy kéo vào thành sợi.
Kỹ thuật không khó nhưng đòi hỏi kiên trì, tỉ mỉ. Ảnh: Vũ Hà
Kỹ thuật quay không khó nhưng đòi hỏi kiên trì, tỉ mỉ, người kéo tơ ngâm tay trong nước cả ngày cũng chỉ kéo được 1 lạng tơ sống vì vậy hầu hết là phụ nữ đảm nhiệm việc quay tơ này.
Hầu hết là phụ nữ đảm nhiệm việc quay tơ này. Ảnh: tuoitrethudo
Những sợi tơ tằm đầu tiên óng ả nhất sẽ được chọn để dệt thành lụa. Còn những sợi tơ cuối của con tằm sẽ được tận dụng để làm ra đũi. Sợi đũi trông thô ráp như thế nhưng khi dệt thành vải và được giặt hết lớp keo cứng thì sẽ cho ra tấm vải đũi bông, nhẹ và mát.
Những sợi tơ tằm đầu tiên óng ả nhất sẽ được chọn để dệt thành lụa. Ảnh: Vũ Hà
Với tất cả sự kỳ công và tâm huyến của người nghệ nhân sản phẩm tơ lụa của Hồng Lý luôn được đánh giá cao, đem lại cho người mặc sự thoải mái, an toàn, dễ chịu khi sử dụng và ngày càng được lòng những người “sành mặc”.
Di chuyển đến làng nghề ươm tơ Hồng Lý Thái Bình.
Làng nghề ươm tơ Hồng Lý nằm ở xã Hồng Lý, huyện Vũ Thư, sát triền đê, ngay cạnh sông Hồng, cách Hà Nội khoảng 90km và trung tâm thành phố Thái Bình chỉ khoảng 20km. Khoảng cách không quá xa, đường bằng phẳng, thuận tiện đi lại nên du khách có thể di chuyển bằng ô tô, xe máy đều được.
Để đến làng nghề ươm tơ Hồng Lý bạn có thể đi bằng xe máy hoặc ô tô đều được. Ảnh: Vũ Hà
Có hai hướng chính để bạn đi đến làng nghề từ Hà Nội. Một là bạn chạy theo tuyến thị trấn Đồng Văn (Hà Nam), đến TP Hưng Yên, đê sông Hồng, đi phà Tịnh Xuyên và cuối cùng là đến huyện Vũ Thư, Thái Bình. Hai là bạn có thể đi đến Nam Định, qua cầu Tân Đệ rồi chạy vào địa phận Thái Bình, khi đến đê sông Hồng thì rẽ phải vào xã Hồng Lý, sau đó tiếp tục hỏi người dân địa phương đường vào làng nghề.
Một số địa điểm vui chơi khác tại xã Hồng Lý
Bên cạnh làng nghề ươm tơ Hồng Lý, nơi đây còn có những vườn hoa cải vàng và hoa hướng dương thu hút bao du khách ghé thăm. Những ngày này, về xã Hồng Lý bạn sẽ bị ấn tượng ngay bởi một màu vàng tươi của cánh đồng hoa cải trải dài bạt ngàn, ngút mắt.
Bên cạnh làng nghề ươm tơ Hồng Lý, nơi đây còn có những vườn hoa cải vàng và hoa hướng dương thu hút bao du khách ghé thăm. Ảnh: Duy nghia
Với diện tích lên tới gần 100m2, những cánh hoa vàng óng ả, rực rỡ nhuộm thắm cả một vùng khiến bất cứ ai cũng ngẩn ngơ ngắm nhìn, và muốn lưu giữ những khoảnh khắc đẹp tại cánh đồng bao la.
Có thể nỏi từ một vùng quê nghèo khó thì nay Hồng Lý đã trở thành miền quê trù phú và là điểm du lịch được nhiều người yêu mến. Nếu có cơ hội tới du lịch Thái Bình, bạn hãy một lần tới thăm làng nghề ươm tơ Hồng Lý để được chiêm ngưỡng và tìm hiểu rõ hơn về một làng nghề truyền thống đã gắn liền với đời sống người Việt từ bao đời.
