'Chua, chát, đắng' nhưng vẫn gây nghiện
Táo mèo Yên Bái từ lâu đã trở thành một đặc sản nổi tiếng khắp cả nước, đây là một trong những loại quả được du khách trong và ngoài nước ưa thích. Từ táo mèo có thể chế biến thành rất nhiều món ăn ngon, bổ dưỡng.

Không phải là thức quà ngon ngọt nhưng chính cái vị chát xe xé, thơm bùi bùi của táo mèo lại gây cho ta cảm giác lạ, ăn một lần sẽ nhớ mãi. Từ quả táo mèo có thể chế biến được rất nhiều món ăn ngon, hấp dẫn.

Táo mèo Yên Bái được trồng ở đâu?
Táo mèo còn có tên gọi khác trong đông y là quả sơn tra. Loại quả này được trồng nhiều ở các tỉnh vùng núi Tây Bắc như Yên Bái, Lào Cai, Sơn La....
Tuy nhiên để thưởng thức vị táo mèo ngon và đặc trưng nhất thì vẫn là đặc sản táo mèo Yên Bái. Nơi đây có khí hậu mát mẻ, vùng đồi núi có độ cao trên 1000m rất phù hợp cho táo mèo sinh trưởng và phát triển tốt.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh yên bái có hơn 1.200 ha táo mèo đem về sản lượng đạt 1700 tấn quả mỗi năm. Táo mèo ngày càng mang lại nguồn thu lớn cho người dân bản địa, góp phần cải thiện thu nhập và nâng cao chất lượng cuộc sống.

Ngày nay, đường xá giao thông thuận lợi, du lịch Yên Bái ngày càng phát triển, tạo cơ hội tốt cho du khách trong và ngoài nước biết đến táo mèo Yên Bái nhiều hơn. Trước kia táo mèo chủ yếu được lấy trên các cánh rừng già, cây có chiều cao trung bình từ 7 đến 10m, tán lá rộng.
Loại táo này quả nhỏ, khi chín sẽ chuyển sang màu vàng trong hoặc màu hồng trắng, táo tươi ăn rất giòn và chát. Càng ăn càng ngấm cái mùi đặc trưng riêng của táo mèo rừng.

Để phục vụ nhu cầu của du khách thập phương, Yên Bái quy hoạch riêng các vùng trồng táo mèo, có bàn tay chăm sóc của người dân nên táo mèo không còn quá chát như loại táo mèo trên rừng, vị dễ ăn hơn nhiều. Thông thường, táo mèo có giá từ 25.000 - 30.000 đồng/kg tuỳ thuộc vào thời điểm mùa vụ.

Mùa thu hoạch táo mèo rộ nhất vào độ tháng 9, tháng 10 dương lịch, người dân nô nức cùng nhau lên đồi núi để hái táo mèo. Vừa lựa chọn những quả già đủ độ, kể cả những quả sâu đều được người dân thu hoạch. Theo quan niệm của người xưa, cứ quả bị sâu thì sẽ có vị ngon nhất.
Những món ngon từ táo mèo Yên Bái
Với táo mèo, bạn có thể chế biến thành rất nhiều món ngon như táo mèo dầm xổi, táo mèo ngâm đường, ô mai táo mèo, siro táo mèo, rượu táo mèo… Không chỉ ăn ngon mà táo mèo còn có tác dụng rất tốt cho sức khỏe.
Hạt và ruột có nhiều tác dụng tốt như hạ huyết áp, an thần, cân bằng sinh lý, phòng chống các biến chứng do tăng huyết áp gây ra… Bởi vậy, táo mèo được dùng nhiều trong các vị thuốc bồi bổ cơ thể hoặc ngâm rượu được rất nhiều người ưa thích.

Siro táo mèo thơm ngon
Táo mèo sau khi thu hoạch đem rửa sạch, gọt vỏ, bỏ ruột và hạt, bổ dọc quả thành 4 đến 6 phần. Sau đó, ngâm nước muối vài giờ cho bớt nhựa chát rồi vớt để ráo nước. Tiếp tục đem phần táo mèo đã sơ chế sạch cho vào trộn với đường, để trong khoảng một tuần.

Khi đó, táo mèo và đường kết hợp lại tạo thành siro táo mèo nước màu vàng sóng sánh, pha với nước uống để giải khát bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt thanh không còn chát nữa. Nếu bạn muốn để siro được lâu thì cho nên đun sôi và để nguội, đổ vào chai kín thoải mái, không sợ lên men đâu nhé.
Rượu táo mèo
Đến du lịch Yên Bái, bạn đã được thử rượu táo mèo chưa? Đây được coi là một loại “mỹ tửu” rất hút khách của người dân vùng Tây Bắc. Muốn sở hữu được bình rượu táo mèo thơm ngon bạn phải chọn những quả có hình dạng hơi dẹt, màu vàng trong. Táo mèo rửa sạch và gọt hai bên đầu, rồi thái lát mỏng. Bổ đôi quả táo cho ngâm trong nước sạch khoảng 5 phút rồi vớt cho ráo. Ngâm tiếp trong nước muối pha loãng chừng 20 - 30 phút và rửa lại với nước lạnh, lại để ráo nước rồi cho vào bình.

Cho khoảng 2 - 3kg táo đã sơ chế vào bình dung tích 5 lít, đổ rượu vào bình rồi nút chặt, chọn nơi thoáng và kín, tránh ánh nắng mặt trời. Trong thời gian ngâm ủ từ 6 - 8 tháng, nước rượu sẽ chuyển sang màu vàng trong. Chỉ cần mở nắp bình ngâm, bạn sẽ cảm nhận được hương thơm say nồng của rượu táo mèo.
>> Xem thêm: Về núi Pú Luông Yên Bái 'săn mây cưỡi gió', giơ máy ảnh một góc bất kỳ cũng ra ảnh đẹp

Những nhà thơ vừa nhâm nhi rượu táo mèo vừa cho ra những con chữ hay nhận xét về loại rượu này:
“Rượu táo Mèo
Chua chát đầu môi
Uống trôi cuống lưỡi”

Đến Yên Bái ngắm ruộng bậc thang vàng ruộm góc trời mùa lúa chín, hay mùa thác đổ huyền ảo, thưởng thức những chén rượu táo mèo say nồng cùng với điệu múa xòe của những cô gái Thái. Phải như vậy, bạn mới có thể cảm nhận trọn vẹn cái vị riêng độc đáo của núi rừng Tây Bắc.
Trần Hoàn
(Theo Báo Thể thao Việt Nam)